Najlepszą metodą uniknięcia ryzyka substancji psychoaktywnych jest nie używanie ich wcale, jednak nie zawsze jest to możliwe. Testy na czystość narkotyków to jedna z najbardziej skutecznych metod ograniczania ryzyka, czyli „redukcji szkód”. W różnych krajach takich jak Austria, Holandia, Hiszpania, Niemcy, czy Szwajcaria funkcjonują publicznie dotowane programy anonimowego sprawdzania składu substancji (sprawdź mapę tutaj). Mają one na celu poprawę bezpieczeństwa obywateli zarówno poprzez umożliwienie sprawdzania substancji bezpośrednio przed zażyciem jak i zwiększenie kontroli nad szczególnie niebezpiecznymi substancjami.
Jak potwierdzają liczne badania naukowe (np. F. Misham et al) oraz raporty Unii Europejskiej, sprawdzanie składu substancji jest skuteczną metodą dotarcia z pomocą do szczególnie zagrożonych narkotykami osób, które w innym wypadku nie byłyby zainteresowane wsparciem. W tym artykule omawiamy wszystkie najpopularniejsze sposoby badania substancji psychoaktywnych (przed spożyciem).
Uwaga: ani negatywny ani pozytywny wynik sprawdzania substancji nie są gwarancją bezpieczeństwa, żadna substancja nie jest w 100% bezpieczna. Jeśli decydujesz się na ryzykowne zachowania upewnij się, że masz pełną świadomość ryzyka oraz wiedzę jak je ograniczyć. Polecamy bazę wiedzy na naszej podstronie Bezpieczeństwo.
Najpopularniejsze metody sprawdzania czystości substancji to:
Badanie organoleptyczne
Rozpuszczalność
Punkt wrzenia
Odczynniki kolorymetryczne
Paski diagnostyczne
UV-Vis (spektrofotometria UV-Visable)
FTIR (spektroskopia podczerwieni z transformacją Fouriera)
Techniki analizy jakościowej służą identyfikacji aktywnych składników substancji. Innymi słowy wykrywa obecność oczekiwanej substancji oraz tych niepożądanych. Do metod analizy jakościowej należą:
Badanie organoleptyczne
Rozpuszczalność
Punkt wrzenia
Odczynniki kolorymetryczne
Paski diagnostyczne
TLC
FTIR
GC/MS
LC/MS
HPLC
NMR
Analiza ilościowa
Techniki analizy ilościowej służą określeniu stężenia i czystości, nawet w szczególnie zanieczyszczonych próbkach. Od metody badania zależy czy można w ten sposób sprawdzić każdą badaną substancję. Do metod analizy ilościowej należą:
TLC
FTIR
UV-Vis
GC/MS
LC/MS
HPLC
NMR
Badanie organoleptyczne
Badanie organoleptyczne to inaczej ocena wyglądu, zapachu i smaku. Z oczywistych względów ta metoda nie jest precyzyjna i jest zalecana jedynie do identyfikacji negatywnej (czerwone flagi, nie zielone światło).
Najbardziej naukowo wartościową techniką tego rodzaju jest krystalografia, czyli badanie struktury skrystalizowanych substancji.
Cechy badania organoleptycznego:
niska dokładność
niski koszt
prostota
duże ryzyko błędu
Krystalografia zanieczyszczonej amfetaminy
Źródło: reddit.com
Podstawową metodą sprawdzenia jakości np. amfetaminy, MDMA, marihuany i innych substancji psychoaktywnych jest ich ocena zmysłami wzroku oraz węchu. Smakowanie nie jest wskazane ze względu na ryzyko oddziaływania farmakologicznego. Jeśli próbka wygląda lub pachnie niezgodnie z oczekiwaniami sugeruje to nawet bez lepszego badania, że substancja nie nadaje się do spożycia.
Przykładowe sygnały ostrzegawcze:
zróżnicowany kształt drobinek
zróżnicowany kolor kryształków
intensywny nieoczekiwany zapach
brak oczekiwanych cech charakterystycznych, np. susz roślinny nie przypominający kwiatów konopi
Oczywiście pozytywna ocena wyglądu oraz zapachu NIE świadczy o tym, że próbka jest bezpieczna.
Rozpuszczalność
Badanie rozpuszczalności polega na porównaniu zachowania próbki z danymi dostępnymi w literaturze fachowej, np. swgdrug.org. Również ta metoda nie jest precyzyjna i jest zalecana jedynie do identyfikacji negatywnej (czerwone flagi, nie zielone światło).
Cechy badania rozpuszczalności:
niska dokładność
niski koszt
prostota
duże ryzyko błędu
może pomóc oczyścić substancję
Badanie rozpuszczalności substancji
Źródło: Iatro Lifesciences
Znając parametry rozpuszczalności oczekiwanej substancji można na jej podstawie wykryć obecność niektórych domieszek. Dobrym przykładem jest kofeina, popularna domieszka do proszków. Amfetamina, MDMA czy kokaina są stosunkowo dobrze rozpuszczalne w metanolu. Natomiast aby rozpuścić 1 gram kofeiny potrzeba aż 75 ml metanolu. Można zatem spróbować rozpuścić próbkę (40 mg) w 1 ml metanolu i jeśli część próbki pozostaje nierozpuszczona, wskazuje to na obecność domieszki. Naturalnie ta metoda służy raczej do wykrycia domieszek niż ich identyfikacji.
Szczególnie ciekawą techniką analizy związanej z rozpuszczalnością jest tak zwana ekstrakcja A/B (Acid/Base). Dodając kwas lub zasadę można zmienić formę substancji w wolną (freebase) bądź sól, zmieniając jednocześnie jej rozpuszczalność co może pomóc odfiltrować niepożądane domieszki.
Punkt wrzenia
Badanie parowania substancji polega jej podgrzaniu i obserwacji momentu w którym zaczyna wrzeć. Porównując z danymi dostępnymi w literaturze fachowej, np. swgdrug.org, można w ten sposób stwierdzić obecność nieoczekiwanych składników.
Ta metoda też nie jest precyzyjna i jest zalecana jedynie do identyfikacji negatywnej (czerwone flagi, nie zielone światło).
Cechy badania punktu wrzenia:
niska dokładność
niski koszt
względna prostota
duże ryzyko błędu
Badanie punktu wrzenia substancji
Źródło:
Lisa Nichols
(Butte College)
Paski testowe
Paski testowe, klasycznie przeznaczne do badania moczu, można również stosować do sprawdzania substancji przed zażyciem. Testy paskowe zawierają niezwykle czułe przeciwciała, które w sposób zero-jedynkowy mogą pomóc wykluczyć obecność substancji, np. fentanylu.
I ta metoda nie jest precyzyjna i jest zalecana jedynie do identyfikacji negatywnej (czerwone flagi, nie zielone światło).
Cechy pasków testowych:
ograniczona dokładność
niski koszt
prostota użycia
szybkość badania
Testy paskowe na fentanyl
Źródło: własne
Testy paskowe immunoenzymatyczne to urządzenia diagnostyczne powszechnie używane do wykrywania i ilościowego oznaczania obecności określonych substancji w próbce, często w płynach biologicznych, takich jak krew, mocz czy ślina. Testy te znajdują szerokie zastosowanie w diagnostyce medycznej, badaniach na obecność narkotyków, testach ciążowych i wielu innych zastosowaniach. Stosowane są też w kontekście śledczym lub redukcji szkód do badania substancji przed zażyciem.
Podstawowa zasada działania testów paskowych immunoenzymatycznych polega na specyficznym wiązaniu się cząsteczek docelowych (analitów) z przeciwciałami. Testy paskowe immunoenzymatyczne opierają się na konkretnej interakcji między przeciwciałami a antygenami w celu wytworzenia wykrywalnego sygnału, co umożliwia szybką i niezawodną analizę ilościową i jakościową różnych substancji w próbkach biologicznych. Te testy są znane ze swojej prostoty, szybkości i łatwości użycia, co czyni je cennymi narzędziami w medycynie i laboratoriach.
Odczynniki kolorymetryczne
Odczynniki kolorymetryczne to proste odczynniki chemiczne, które zmieniają kolor zależnie od dodanej substancji.
Ta metoda również jest rekomendowana do identyfikacji negatywnej (czerwone flagi, nie zielone światło).
Cechy odczynników kolorymetryczynych:
ograniczona dokładność
niski koszt
prostota użycia
szybkość badania
Kolorymetryczny test kokainy
Źródło: Reddit.com
Odczynniki kolorymetryczne to płynne lub krystaliczne środki chemiczne zmieniające kolor zależnie od substancji, z którą mają styczność. Ponieważ substancji istnieje znacznie więcej niż głównych kolorów, kluczowe jest używanie zestawów różnych odczynników w celu zwiększenia precyzji identyfikacji oczekiwanej substancji oraz wykluczenia części domieszek. Stosując odczynniki w specjalnie zaprojetkowanych zestawach takich jak w ofercie PRO Test, a zwłaszcza łącząc je z testem typu TLC i/lub paskowym testem na fentanyl, można uzyskać rzetelne wyniki w warunkach domowych.
Istnieją tak zwane pół-ilościowe odczynniki kolorymetryczne do sprawdzania stężenia substancji, jednak na ogół interpretacja ich wyników jest wysoce subiektywna i nie są rzetelne. W ofercie PRO Test można znaleźć odczynniki, które chociaż są testami jakościowymi mają dodatkowe zastosowanie pół-ilościowe. Testy pół ilościowe pomagają ocenić stężenie w sposób względny, czyli w odniesieniu do próbki lub skali referencyjnej.
Odczynniki pół-ilościowe PRO Test:
Cannabis (4-AP) – sprawdza czy próbka zawiera głównie CBD czy THC
Chromatografia cienkowarstwowa pozwala rozdzielić próbkę na osobne substancje. Każda substancja jest widoczna jako osobna „kropka”. TLC może ocenić stężenie, ponieważ często większa „kropka” oznacza większe stężenie.
Cechy chromatografii cienkowarstwowej:
niewielki koszt w przeliczeniu na test
stosunkowa prostota użycia
wykrywa liczbę i ilość substancji
nie identyfikuje substancji
Test kannabinoidów metodą TLC
Źródło: własne
Może zidentyfikować aktywne składniki bardzo szerokiej gamy substancji, odróżnić pochodne tej samej grupy i wykryć najczęstsze substancje domieszające. Uzyskane wyniki rozdzielają aktywne substancje w próbce, ale nie zawsze możliwe jest określenie czystości lub stężenia. Do identyfikacji wykrytych substancji wymaga dodatkowo odczynników kolorymetrycznych.
Metoda TLC jest w pełni zależna od wykorzystanego do badania „płynu testowego”, zwanego też eluentem lub „fazą mobilną”. W niektórych przypadkach jest w stanie wykryć nawet izomery tej samej substancji.
FTIR
Fourierowska Transformacja Infradźwiękowa (FTIR) to najtańsza z zaawansowanych metod analizy substancji. Może być też wykorzystywana po minimalnym przeszkoleniu. Jest stosowana między innymi przez getyourdrugstested.com.
Cechy FTIR:
dość duży koszt urządzenia
często korzysta z płatnej subskrypcji bazy danych
stosunkowa prostota użycia
nadaje się do próbek z 1-2 składnikami
nie wykrywa substancji poniżej 5% stężenia
Urządzenie do FTIR
Źródło: globalnews.ca
FTIR to technika analityczna stosowana w analizie chemicznej do identyfikacji i ilościowego oznaczania związków chemicznych na podstawie ich absorpcji promieniowania podczerwonego. FTIR dostarcza informacji na temat grup funkcyjnych obecnych w próbce, co ułatwia identyfikację struktury molekularnej. Jest cenione ze względu na swoją czułość, szybkość i zdolność do dostarczania szczegółowych informacji na temat struktur molekularnych, co czyni ją niezbędnym narzędziem w nowoczesnej chemii analitycznej.
UV-Vis
Spektroskopia UV-Vis to popularna metoda analizy. Podobnie jak FTIR nie niszczy badanej próbki. Stosowane w połączeniu z metodami służącymi do identyfikacji substancji.
Cechy UV-Vis:
dość duży koszt urządzenia
wykrywa ilość substancji
nie odróżnia izomerów tej samej substancji
Urządzenie do UV-Vis
Źródło: AZoLifeSciences.com
Technika analityczna stosowana do ilościowego oznaczania substancji niezmieszanych. Na przykład w laboratorium energycontrol-international.org używana jest najczęściej do ilościowego badania MDMA/Ekstazy, 4-MMC/Mefedronu, 3-MMC/Metafedronu i 2-MMC. Stosuje się ją także do substancji takich jak 2C-B/Nexus, MDA czy 6-APB. Jest to technika ilościowa, używana do substancji wymagających bardziej precyzyjnej regulacji dawki w celu osiągnięcia pożądanych efektów i zmniejszenia ryzyka.
Analiza UV-Vis, czyli spektroskopia UV-Visible, to powszechnie stosowana technika analityczna mierząca absorpcję promieniowania ultrafioletowego (UV) i widzialnego przez substancję. Ta technika służy do uzyskiwania informacji na temat struktury elektronicznej molekuł, a także do ilościowego oznaczania stężenia substancji w próbce. Spektroskopia UV-Vis jest wszechstronną i szeroko stosowaną techniką ze względu na swoją prostotę, szybkość i czułość. Jest cennym narzędziem w różnych dziedzinach nauki, w tym chemii, biochemii, naukach o środowisku i naukach o materiałach.
GC/MS
Główna laboratoryjna metoda badania substancji, często stosowana jako metodę przesiewową do identyfikacji związku lub związków w próbce.
Cechy GC/MS:
duży koszt urządzenia
wykrywa rodzaj i ilość substancji
odróżnia wiele izomerów
nienadaje się do substancji wrażliwych termicznie
Urządzenia do GC/MS
Źródło: Arizona State University
GC/MS stosuje się zarówno do badania jakościowego jak i do ilościowego oznaczania głównych substancji, takich jak kokaina, amfetamina, metamfetamina, środki uspokajające, ketamina i jej domieszki, a także innych substancji. Umożliwia identyfikację NSP (nowych substancji psychoaktywnych). Pozwala na ilościowe oznaczanie większości substancji, nawet jeśli są zmieszane.
Umożliwia różnicowanie izomerów pozycyjnych, takich jak 4-MMC i 3-MMC, poprzez czas zatrzymywania, z wyjątkiem fluoroderiwatów (2,3,4-FMA; 2,4-FA; 2,3,4-FEA).
LC/MS
Obok GC/MS druga najpopularniejsza laboratoryjna metoda badania substancji. Używana w kontekście substancji psychoaktywnych szczególnie do LSD i fentanylu.
Cechy LC/MS:
duży koszt urządzenia
wysoka dokładność
wykrywa rodzaj i ilość substancji
nieodróżnia izomerów tej samej substancji
nadaje się do substancji wrażliwych termicznie
Sprzęt do LC/MS
Źródło: wikipedia.org
Chromatografia cieczowa z spektrometrią mas (LC/MS) to skuteczna metoda analityczna, w której próbka jest rozdzielana na kolumnie ciekłochromatograficznej, a następnie identyfikowana za pomocą spektrometrii mas. Ta technika jest wykorzystywana do analizy różnorodnych substancji, zarówno organicznych, jak i nieorganicznych.
LC/MS jest cenione za swoją zdolność do ilościowego oznaczania związków w próbkach o złożonej składni chemicznej, co sprawia, że jest powszechnie stosowana w badaniach biologicznych, farmaceutycznych i środowiskowych.
HPLC
Powszechnie postrzegane jako najlepsza w praktyce metoda analizowania substancji. Stosowane przez Energy Control między innymi do badania stężenia LSD w blotterach i kroplach.
Cechy HPLC:
duży koszt urządzenia
bardzo wysoka dokładność
wykrywa liczbę i ilość substancji
wymaga próbek referencyjnych do identyfikacji
nadaje się do substancji wrażliwych termicznie
Sprzęt do HPLC
Źródło: www.tudelft.nl
Wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) to precyzyjna metoda analityczna, której celem jest rozdzielenie i analiza związków chemicznych w próbce ciekłej. W HPLC, próbka jest przepuszczana przez kolumnę chromatograficzną pod bardzo wysokim ciśnieniem, co umożliwia skuteczną separację składników.
Ten rodzaj chromatografii jest szczególnie skuteczny w analizie substancji organicznych, takich jak leki, kwasy nukleinowe, czy związki fenolowe. HPLC jest szeroko stosowane w laboratoriach analitycznych i przemysłowych do precyzyjnego oznaczania stężeń różnych substancji w próbkach.
NMR
Najbardziej zaawansowana, czasochłona, trudna i droga metoda anlizowania substancji. Jest również najdokładniejsza ze wszystkich. Koszt badania jednej próbki wynosi kilka tysięcy złotych.
Cechy NMR:
ogromny koszt urządzenia
ma możliwość największej dokładności
najtrudniejszy w użyciu
często zajmuje całe pomieszczenie
Sprzęt do NMR
Źródło: chemistrytalk.org
Analiza Jądrowego Rezonansu Magnetycznego (NMR) to potężna i wszechstronna technika analityczna używana do badania struktury i dynamiki molekuł. Dostarcza szczegółowych informacji na temat otoczenia jądrowego konkretnych atomów wewnątrz molekuły, oferując wgląd w struktury molekularne, dynamikę molekularną oraz interakcje. NMR jest szeroko stosowane w chemii, biochemii i pokrewnych dziedzinach nauki.
Jeśli chodzi o koszty, instrumenty NMR są generalnie bardzo drogie w zakupie, eksploatacji i utrzymaniu. Złożoność technologii, potrzeba potężnego magnesu oraz specjalistyczna wiedza przyczyniają się do wysokich kosztów. Dodatkowo, koszty przygotowania próbki i czas wymagany do akwizycji danych i analizy również mogą wpływać na wydatek.
Wprawdzie NMR to niezwykle wartościowe i wszechstronne narzędzie analityczne, wybór „najlepszej” techniki zależy od konkretnych celów analitycznych i charakteru badanej próbki. Postrzegane koszty NMR często są uzasadnione przez jego możliwości i szczegółowe informacje, jakie dostarcza na temat struktur molekularnych i dynamiki.
Podsumowanie
Po przeczytaniu tego artykułu możesz się zastanawiać czy istnienie najlepszych metod analizy substancji takich jak NMR czy HPLC nie jest przypadkiem argumentem przeciwko tym prostszym? Otóż nie, każda metoda ma swoje zastosowanie. Znając ich ograniczenia można z powodzeniem dowiedzieć się wielu informacji korzystając z prostych narzędzi.
TLC oraz odczynniki kolorymetryczne, nie wymagające specjalistycznej wiedzy, pozwalają bardzo tanio sprawdzić czystość narkotyków. Ich wyniki są rzetelne, jeśli są stosowane zgodnie z zaleceniami zestawów PRO Test. Stosując specjalnie zaprojektowane przez nas zestawy testów można skutecznie ograniczyć ryzyko.
Czy proste metody analityczne są nieomylne? Oczywiście że nie, zawsze trzeba liczyć się z tym, że substancja może zawierać nowy, trudny do wykrycia składnik. Nie zapominajmy też, że żadna, nawet najczystsza substancja nie jest w 100% bezpieczna. Wynik testu, czy pozytywny czy negatywny, nie jest gwarancją bezpieczeństwa.
